Petra Meijnen

VRIJHEID

Vrijheid in woord en lied
vrijheid, nooit weer zielig verdriet
vrijheid, gevecht voor het leven
vrijheid, nergens meer voor beven. 

Vrijheid is mogen  zijn die je bent
nog nooit heb ik mijzelf
zo goed gekend.
In vrijheid heb ik mijzelf ontdekt
ben ik als uit de dood opgewekt. 

Als een Feniks uit de as herrezen
nooit meer angsten
nooit meer vrezen.
Vrijheid in elk moment beleven
is zelf je levenslot gaan weven. 

Vrijheid is nergens voor beven
vrijheid is vrijheid van leven
in vrijheid is er geen angst voor verdriet
Vrijheid in woord, vrijheid in lied.

naar hoofdmenu

 

Lucia Silder

 

Herdenken

Herdenken van oorlog en
vrijheid 2021 is extra wrang
het niet samen kunnen doen
voor een virus, doodsbang

dus gedenken we als eilandjes
de doden en de helden van toen

gestorven door onrecht en voor
vrede door wat nodig was te doen

alleen en geïsoleerd zijn
degenen die nog leven
we kunnen ze niet eens zien
troostende omarming geven

laten we met veel liefde aan
hen denken en als het straks
weer en nog kan extra veel
aandacht aan hen schenken

laat ze praten laat ze zijn
ze zijn dan wel bejaard
maar jong blijft hun pijn

tot alleen de boeken er nog zijn


naar hoofdmenu

Lucia Fer

 

Kwasiba, ik ben niet langer een slaaf

1752, ziet zij het licht

op de cacao plantage Caledonia in Suriname

Met heldere donkerbruine ogen kijkt zij naar de hemel

En barst in tranen uit.

Komt het door het scheppen naar lucht zoals dat bij elke baby gebeurt

of beseft deze nieuw geborene dat zij als slaaf geboren is en op zekere dag

de strijd om haar vrijheid zal moeten aangaan?

 

Kwasiba groeit op. Ze wil vrij zijn en spelen

Tot dat de meester zegt. En nu ben je oud genoeg

Werken!

 

1772

Kwasiba wordt misbruikt en onderdrukt.

Ze pikt het niet meer en wilt net als vele andere

slaven vluchten naar de bossen.

Redi Musu’s een korps van zwarte jagers word ingezet om  

de strijd aan te gaan met hun rasgenoten.

 

Hij, redi musi, ziet haar staan.

Zij, kijkt hem vol haat aan.

‘Wat een verrader!’, denkt zij.

Zij wilt vluchten, vechten, doden.

Maar op dat ene moment.

Die ene seconde  waarop hun ogen elkaar treffen,

schiet er een denkbeeldige pijl van liefde en treft hun beider hart.

 

Vol moed, strijd, pijn en liefde  

vinden zij elkaar en de vrijheid in de binnenlanden van Suriname.

 

Zij is niet langer een slaaf

naar hoofdmenu

Rita van Loon

 

Gedenken

De ware helden

zij die hun leven gaven

voor onze vrijheid...

Vrijheid

Een kostbaar bezit

om altijd bij stil te staan

elke dag opnieuw


naar hoofdmenu

Igna Geveke

 

Oorlogsgraven

 

 

Daar staan ze: keurig in`t gelid

zoals ze voor ons ten strijde gingen,

met onverschrokken moed, trots,eer

van die ouderwetse dingen…

 

Snel kwam de dood, genadig

of tergend langzaam, met verbeten tranen.

Was dat het waard,die jonge levens

te breken in onze oorlogswaan?

 

Laat ons, in het toevallige voorbijgaan,

hen eren, en nog eens denken aan

wat zij in hun prille jongensjaren,

uit plicht voor ons hebben gedaan.

De onbekende soldaat 

 

Ik lig hier als een van de velen

te vergaan in mijn tropisch graf

het is alweer zolang geleden

dat ik voor u mijn leven gaf.

 

Ver van het vaderland te sterven

had ik mij niet als lot gedacht

het bleek zo moeilijk te verwerven

de eer die men mij postuum nog gaf.

 

De vijand heeft mij uitgemergeld

tot op het bot mijn ziel ontkracht

maar kan mij nu niet langer tergen

tot hier heeft het leven mij gebracht.

 

Ik hoop maar dat mijn offer zin had

de vrijheid duur gekocht met bloed

dat wie er na mij komen blij zijn

dat maakt mijn leven toch nog goed.

naar hoofdmenu

 

 

 

Chaja Wonsoff

 

             

Terug in de Tijd

 

 

Telkens als ik terug ga in de tijd…

raak ik mijn evenwicht kwijt…

… stil te blijven staan …

bij die zwarte periode van ons bestaan…

 

                                               De razzia’s …,  het slaan …, het schoppen…,

de veewagens, waarin ze ons stoppen …

De trein, waarin ik nooit meer wil rijden …

Herinneringen…, die ik wil mijden …

 

Wat honger met je kan doen …,

… dàt was te merken  …  toen …

We werden niet alleen broodmager…,

respect, beschaving…, ‘t wordt vager.

 

Je wordt uiteengereten…

In tijd van oorlog lijkt men wel bezeten.

Je eer…, je welzijn…, ‘t wordt aangetast.

‘Voor het leven’ met trauma’s belast.

 

‘k Heb al mijn geliefden verloren …

De vijand heeft ‘ naar behoren ’

het werk van de beulen verricht.

Óók mij … hebben ze ontwricht.

 

Het leed  ‘in één gedicht’  is niet te vangen.

… niet hoe het voelt … en ook niet ‘ons verlangen’

bevrijd te worden … van het juk.

Getekend ‘voor het leven’…, maar niet stùk.

 

Want hier sta ik,… fier… rechtop …

Ik kom er nóóit meer bovenop …

Maar … het leven heeft véél in petto,

méér, dan het leven in het getto.

 

Nù treuren wij … om onze doden …

de misjpooche van òns…wij Joden…

Wij zijn trots op ons ‘bestààn’!

Dàt heeft iedereen goed verstaan.       




 

Onderduik 

Hij woonde ergens op één hoog

Stond regelmatig oog in oog

met de vijand …keer op keer

De dood deed hem geen zeer         
 

Hij deed het voor z’n medemens

voor hen, die waren…ongewenst..

voor wie de deuren werden gesloten

bespot, besmeurd…beschoten

 

Hij liet ze binnen …één voor één

zo weinig ruimte ..voor iedereen

met zo vele in getale …                                               

moest er graan gemalen                       
 

Dat gaf vaak spanning… om te snijden

met zo velen…niet te vermijden

Honger, ziekte, dood alom…

vertrokken…met stille trom
 

Voor die aardappels en dat brood

Die barre tocht…bekocht met de dood

De spanning voor het verraad

door marteling gekraakt 

 

Zowaar…hij wist hen te behoeden…

De vijand, die kon niet bevroeden

dat deze stille held

niet te koop was met hun geld 

 

Deze mensen in hun verzet

door onderduik zo velen gered

Zij zijn de stille hoeders                              

van vrede, vrijheid … dwaze moeders



naar hoofdmenu

Kees van Meel

 

Gevecht om vrijheid 

De mij Onbekende overwon zo elke vijand
door een simpele vergeving over zijn
gedecimeerde familie vanwege een stempel
een ster een kromme neus die even zovele
paspoorten waren naar de dood 

die slang van het kwaad kwam vol vergif
bekken trekkend met zijn tanden had hij beet
in de ziel door bloedvat hersenstam merg
en been beladen met angst en verderf
de ene leugen voor de ander 

de vrijheid was verkwanseld het leed te
zwaar voor begrip weerzinwekkend in
stompzinnigheid en kakafonie van
barbaars geweld en bloeddorstig slempen
in doelloze zinloosheid 

maar in het diepst van elke mens stond Hij
daar ineens met de liefde als traag beginsel
hoewel gehoond vertrapt door vijanddenken
 

niets bleef Hem bespaard en zijn begrip
verdween in emmers vol haat maar Hij
hield vol

 vergaf uiteindelijk in volle vrijheid 

Ik weet nog niet wat vrijheid is 

is dat als elke oorlog is geëindigd
of als bloesem eeuwig in bomen kleurt 

is dat als geen vrouw nog ooit vernederd wordt
of als vogels gewoon hun klanken laten klinken 

is dat als armoe voor eeuwig is verdwenen
of als vissen luchtig mogen happen in het water 

is dat als een Poolse tank de vrede symboliseert
of als een vredesduif kleurig blijft getooid 

als u het weet dan weet u meer dan ik

want ik voel steeds minder wat ware vrede is

 

 

 

De Poolse tank in Breda is deze Panther D-Tank die door de Poolse bevrijders op de Duitsers veroverd is bij de bevrijding van Breda en aan de stad geschonken; de vredesduif staat in Hoge Vucht.



Naar hoofdmenu

 

Titia de Vries

 

Buchenwald

 Niemand lachte
niemand zei een woord
gegooid in een trein
geen hoop
stilzwijgen
op weg naar je eind
in een volgepropte trein.

Ik zag in gedachten de huid
de genummerde arm
de niet begrijpende ogen van
man, vrouw en kind.

Ik slenterde over dat gebied
in gedachten zag ik de barakken
de ovens, de lijken en de foto's.

 

Als mijn gedachten worden verstoord
lijkt het net of het nooit is gebeurd
de zon schijnt en de vogels zingen.

Maar daar waar ik was
liegen de feiten niet
ik stond er verloren
helemaal alleen
tranen in mijn ogen
onbegrip en verdriet.

Ik voelde het wreed
ik voelde het lijden
ik voelde de marteling.

Ik stond daar
en zag de naakte

waarheid.




naar hoofdmenu

Monica Maat

 

                      Gewapend kruis 

     Een zwaard dat tussen graan en kaf
     te slapen ligt tussen de vele doden
     verminkt gebroken brood als levensteken
     en spreekt van zegen voor een Arisch ras 

     Met kil en overbodig taalgebruik
     dat sporen trekt over het pas ingezaaide veld
     staat altijd weer een wolf in schaapskleed op
     uit een verborgen hol dat nooit verdwenen was 

     Met steile hand in zwarte handschoen
     heft zich een oorlogsteken in de lucht
     dat een gewapend kruis laat zien voor vluchtelingen
     en spreekt van heil voor eigen volk 

     Een valse slang die wormen wenkt
     verdeelt de volken met zijn gif
     zo vinden Hitlers en racisten in een forum hun gehoor 
     en krijgt de taal van haat een luisterend oor 

     Nog jong leeft het verhaal van haat en hoop
     waarin een tijd door muren werd gedeeld
     maar waar ook hoop uit spreekt voor alle kinderen
    die pleinen voor de vrede willen stichten

naar hoofdmenu






Over het gedicht ‘Gewapend Kruis’

’Gewapend  Kruis’, een gedicht over fascisme en de herdenking van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog  en een gedicht over het huidige  fascisme en racisme  dat in verbluffende openheid  plaatsvindt en  waarbij  ‘Nooit meer fascisme’  is  ‘Toch weer fascisme’  een rol speelt  maar waarin ook de hoop op bevrijding wordt uitgesproken voor alle mensenkinderen die pleinen voor de vrede willen stichten.                                                                                           

 

Het  gedicht is gemaakt bij een installatie  ‘Gewapend Kruis’  getiteld, dat symbool staat voor het vroegere en hedendaagse  fascisme en racisme.

Noten bij het gedicht

* Berlijnse muur bestond tot 9 november 1985

 

* Plein van de Hemelse vrede, China Peking. Een  studentenprotest  werd op 4 juni 1989 bloedig neergeslagen.

 

* Op 4 juni 2019 was het 30 jaar geleden dat het Chinese leger de bezetting op het Plein van de Hemelse van de bloedig neersloeg. Veel studenten, arbeiders en burgers werden overreden door tanks of doodgeschoten.  In China bestaat deze gebeurtenis niet en wie onder de 35 jaar is weet niet beter dan dat studenten zich misdroegen, het was slechts een incident. Immers: herinneringen zijn gevaarlijk, nationaal geheugenverlies wordt nog steeds en overal als strategie toegepast. Toch zijn er in China genoeg mensen die zich terdege herinneren wat er zich nu ruim dertig jaar geleden afspeelde.

 

*Artikel: Nooit meer fascisme’ is ‘Toch weer fascisme’ geworden.  Van Joop,  een opiniewebsite van BNNVARA.   

*De installatie, waar het gedicht bij is gemaakt, staat symbool voor het vroegere en hedendaagse fascisme en racisme.      * Naar aanleiding van een expositie in Lelystad m.b.t. Bevrijdingsdag 2014 is een film gemaakt door omroep Flevoland waarin o.a . 3  kunstwerken van Monica Maat en een gedeelte van mijn bijbehorende gedicht is te horen. Anno 2021 is het gedicht weer geactualiseerd. Klik op link of vignet:  https://www.omroepflevoland.nl/gemist/video/binnen-de-dijken-220784

Marian van Gog

 

Twee minuten

 

De jaren die we zijn vergeten.
De namen die we niet meer weten.
De zinloosheid, de razernij.
De angst, de pijn, het vogelvrij. 

Laten we twee minuten zwijgen
om wat er toen is weggevaagd.
Om wat we nooit meer willen krijgen.
Dat is toch niet te veel gevraagd. 

De bange kampen, lange treinen.
Het leed dat nooit meer zou verdwijnen.
De bunkers en het prikkeldraad.
De zware laarzen in de straat. 

Laten we twee minuten zwijgen
voor iedereen die dit verdroeg.
Voor wie zich toen niet klein liet krijgen
zijn twee minuten nooit genoeg.

Vrijheid

 

Hij rent op blote voeten door het zand.
Een kind dat met een grote strandbal speelt.

De aandacht van zijn ouders onverdeeld.

De vader heeft een vlieger in z’n hand.

 

Een mooier monument bestaat er niet.
Dit beeld laat zien hoe vrijheid hoort te zijn.

Totdat het kind opeens op het terrein
de resten van een oude bunker ziet.

 

Hij vraagt: ‘Wat is dat voor een raar gebouw?’

De ouders kijken en de dag valt stil.
Haar bruinverbrande wangen worden grauw

als moeder zegt wat zij niet zeggen wil:

 

‘Daarin zijn vroeger mensen doodgegaan,

zodat jij hier nu in de zon kunt staan.’ 

naar hoofdmenu 

 

Henk Jans

 

Vrijheid in vrede

opdat wij niet vergeten….
die woorden op monumenten en in
verhalen van geslagen wonden
waarover tijd verglijdt
als een vloed die
voetstappen in zand vervaagt

wie kent ze nog; die ze
kenden zij die vielen in
de strijd

of weggerukt van huis en
haard ontmenst, afgeslacht?

hun namen zijn geteld
gebeiteld in steen
opdat wij niet vergeten

de sponsen tijd zuigt aan de jaren
heelt zij? geneest zij? onderwijst zij?
wat kun je geloven, wat is het
goede waarvoor je staat en vecht?

waarvoor men stierf in het
besef te weten wat het was

de vrijheid te verliezen
de goede strijd te kiezen

als wij jaren later bij de graven
staan en stil zijn en herdenken

zwijgt even de woordenwindhoos  
van een woelige wereld met 
waarheden, meningen, theorieën
die kakofonie van geluiden:
de één roept dit, de ander dat

waar gaat het heen, wie kent de weg 
die leidt naar vrede
harmonie en gemeenschapszin?
het zilver van het luidkeels spreken
overstemd zo vaak het goud  dat
wacht in onuitsprekelijk zwijgen

het wacht op de dag die 
de woorden van verhalen
op waarde zal wegen
opdat vrijheid in vrede gekend zal
 zijn om een eindeloze canon te
 zingen die consonanten en
dissonanten doet samensmelten 

laten wij niet vergeten
zodat zij niet vergeefs
het leven lieten


naar hoofdmenu

Cherona Langius

 

Zij die stierven voor vrijheid

 

Dood voor mij

Om vrij te kunnen zijn

Dat is geen gein

Maar wij zijn vrij

Dat deden zij

Zij die stierven voor mij

Vrijheid

 

Wij zijn vrij

Dat maakt mij blij

Alles mag en kan

Het is als een roman

Soms slecht maar ook soms goed

Het wereld is nu zoet

De vrijheid zit nu in ons bloed

Dat komt door de moed



naar hoofdmenu 

Naar

Juwella Statia

 

Vrij als een vogel

Ik keek vroeger naar slechte dingen met zwarte gedachten in mijn hoofd
Zo bang als een muis
Ik hoorde alleen geruis
Ik proefde de vrijheid nauwelijks
Verandering is wat ik wou
De vleugels van mijn vlucht naar vrijheid waren dichtbij
Ik leef en voel me weer zo vrij



terug naar hoofdmenu

 

Sharina de Jong

 

4 mei

Waar gaat ons lichaam heen na de dood
waar kunnen wij terecht in nood
waar zal onze ziel naar toe gaan
Herdenk ieder mens door één minuut stil te staan
Ook zij verdienen het om te worden herdacht
Dat zo nog hun pijn, kan worden verzacht




5 mei

Vrijheid is een leven van meningsuiting
een leven zonder uitbuiting
Maar wat is vrijheid verschillend voor ieder mens
Elk mens heeft een eigen wens
Een nieuwe dag is nooit beloofd
Wees trots en doe waar je in geloofd


naar hoofdmenu

Bhindia Ganpat

 

Bevrijdingsdag

Ik vier vrijheid
Ik vier het leven
Ik vier dat ik mag zijn
wie ik ben

Dodenherdenking:

De beste manier om de doden te herdenken
is nooit meer een nieuwe oorlog beginnen

Bhindia Ghanpat


naar hoofdmenu

Lina Martina

 

Dodenherdenking:

dodenherdenking is vandaag
door de jaren heen
de doden worden herdacht
die stierven in de oorlog
we staan stil bij d slachtoffers
hoe de oorlog is geweest
we herdenken de problemen
die er jaren geleden waren




Bevrijdingsdag

Gevochten in de wind en in de kou
terwijl eigenlijk niemand van jullie dat wou
met tegenzin de trekker van het geweer overhalen
en dat niet een keer, maar meerdere malen
mensen doodschieten met veel pijn en verdriet
voordat iemand op jou schiet
allemaal oppassen voor de vijand
en beschermen voor je eigen land
gesneuveld als echte helden
voor veel mensen zal bevrijdingsdag altijd gelden


naar hoofdmenu

Marleen Manders, Lily Latimer & Rita Safar

 

Dankbaarheid

Wij staan er al niet meer bij stil,
in het dagelijks leven merken wij geen verschil
Terwijl het zoveel waarde heeft,
als men in vrijheid leeft

Voorvaders helpen ons herinneren aan de tijd,
wanneer het dagelijks leven voelde als een strijd
Het is een feit,
dat mensen gelukkiger worden van dankbaarheid

Dus laten wij eens stil staan bij wat er is gebeurt,
en kijk hoe vergeleken met die tijd je leven erdoor kleurt

mei 2020

naar hoofdmenu 

Juul Baars

 

Dodenherdenking

de stilte heeft geen ziel
zij kent geen woorden die verhalen
van de eeuwig durende strijd
om vrijheid, waarin alleen de dood
ultieme vrijheid biedt

de weg naar vrijheid is
met tranen en bloed geschreven
haar horizon verwaait in de wind
vervult zich van het licht der hoop
en reikt tot voorbij de zon
in het licht verschuilt zich
ons diepe verlangen
naar vrijheid

in een wereld van onvrijheid
is de dood een vriend
die in ons doet herinneren

dat een mens alleen mens kan zijn

in vrijheid…

Vrijheid

soms klinkt het woord als een verzuchting
of een vergeten vanzelfsprekendheid
dwarrelend in ongestuurde gedachten
zonder aanwijsbare betekenis

dan weer heeft het een ziel
manifesteert het zich als een explosie van liefde
wanneer  twee mensen elkaar weerzien
na een  langdurige onvrijheid

dan is het een verlangen
van een moeder  die haar stervend kind
omarmt en koestert
en tevergeefs wacht op bevrijding 

ook klinkt het
als een  luid protest
tegen jarenlange onderdrukking
in een strijd die alleen kan worden verloren

het is gelijk  een prevelend gebed
dat opstijgt in het oneindige
zoekend naar een weg
die tot verlossing leidt

En het is de dood
die haar barmhartigheid toont
en zacht een einde brengt
aan ondragelijk lijden

zes en zeventig jaar vrijheid
brengt ons op het knooppunt
van vele wegen
en dwingt ons tot nieuwe keuzes

gevoed door ons verleden
bewust van het heden om ons heen
zullen we voort moeten gaan
om vrijheid  vast te houden, te koesteren
en te omarmen

Het is immers aan ons
om steeds opnieuw betekenis te geven
aan wat het woord vrijheid betekent…
toen en in de toekomst

Laat zes en zeventig jaar vrijheid
een nieuw begin zijn
waarin we met- en voor elkaar
in vrijheid kunnen leven